"Check This Out!" door Kees van Hogeloon

SV Eeuwig Schaak

Viktor Kortsjnoi in West-Brabant

Levende schaaklegende Viktor Kortsjnoi was afgelopen weekend in Roosendaal. Op uitnodiging van de Roosendaalse schaakclub De Pion was hij daar om een simultaan te geven tegen Pion-leden en 's avonds een lezing te verzorgen. Enkele leden van Eeuwig Schaak, die tevens lid zijn van De Pion, namen ook aan de simultaan deel. Van de 30 deelnemers werden de meeste moeiteloos door de 76-jarige veteraan van het bord gemept. Twee deelnemers (Jan van Oosterhout en Frans Peeters) hielden Kortsjnoi op remise en drie wisten zelfs van hem te winnen (Ludo Tolhuizen, Stefan Colijn en Erik van Elven). De deelnemers die ook van Eeuwig Schaak lid zijn (Ad Bruijns, Ted van Eck, Marcel Koek en Jan Rijkse) wisten Kortsjnoi niets af te snoepen. Voor Jan Rijkse leverde het wel een mooie foto in de BN De Stem van afgelopen maandag op.

De jeugdigen zullen Viktor Kortsjnoi misschien niet kennen, maar de alle anderen, schakers of niet, weten wel wie hij is. Kortsjnoi speelde in 1978 en 1981 tegen Anatoli Karpov een tweekamp om de wereldtitel, waarbij de hele koude oorlog er destijds bijgesleept werd en er van alles buiten het schaakbord om gebeurde. Kortsjnoi was als dissident gevlucht uit de toenmalige Sovjet-Unie, terwijl Karpov een model-Sovjet-burger was. Met name in de tweekamp in 1978, in Baguio City op de Filippijnen, waren er heel wat incidenten. Kortsjnoi beschuldigde de secondanten van Karpov geheime boodschappen te sturen door de samenstelling van de vruchten in de yoghurt, die Karpov tijdens de partij nuttigde en hem te beïnvloeden via een parapsycholoog in de speelzaal. Karpov eiste dat twee mensen in de staf van Kortsjnoi zou vertrekken, omdat ze tot een criminele sekte zouden behoren. En dan werd de tweekamp ook op opgeschrikt door een lichte aardbeving, gelukkig zonder verdere gevolgen. Kortsjnoi kwam in de tweekamp, die doorging tot één van de twee 6 partijen zou hebben gewonnen, terug van een 5-2 achterstand naar 5-5, om vervolgens de 32e partij in de tweekamp alsnog te verliezen.

Om Kortsjnoi als mens te kunnen begrijpen, moet je weten wat hij allemaal heeft meegemaakt. Als jongetje van 11 zag hij in 1942 zijn vader naar het oorlogsfront vertrekken, die kort daarop meteen al sneuvelde. Daarna heeft Kortsjnoi in zijn kinderjaren diverse nabije familieleden verloren door oorlog, honger en de terreur van het Sovjet-regime. Zijn enige troost in zijn ellendige jeugdjaren was het schaakspel en daar was hij dan ook heel goed in. In 1948 mepte hij een 11-jarig supertalent als volgt in 12 zetten van het bord (Kortsjnoi had wit):

1.e2-e4,c7-c5 2.Pg1-f3,d7-d6 3.d2-d4,c5xd4 4.Pf3xd4,Pg8-f6 5.Pb1-c3,g7-g6 6.f2-f4,Lc8-g4 7.Lf1-b5+,Pb8-d7 8.Lb5xd7+Dd8-d7 9.Dd1-d3,e7-e5 10.Pd4-f3,Lg4xf3 11.Dd3xf3,Dd7-g4? (zie diagram)

Kortsjnoi maakt het hier in één klap uit: 12.Pc3-d5!!! Als zwart de dame slaat, slaat wit het paard met schaak (en dan de dame terug), als zwart het paard verzet, wint wit de dame en 12…,Dh4+ faalt op 13.g3. Met de 11-jarige zwartspeler is het nog goed gekomen: het was de latere wereldkampioen Boris Spasski!

Voor meer informatie over Eeuwig Schaak: home.concepts.nl/~mkoek.

Dit stukje verscheen op woensdag 31 oktober 2007 in Weekblad De Rucphense Bode.

"Check This Out!" Archief