"Check This Out!" door Kees van Hogeloon

SV Eeuwig Schaak

De grootste Nederlandse schaker

De verkiezing van "de grootste Nederlander aller tijden" heeft deze week voor nogal wat beroering gezorgd, met name voor wat de uitslag daarvan betreft. Nederland heeft in de loop van de geschiedenis vele indrukwekkende baanbrekende wetenschappers, inspirerende leidsmannen en briljante kunstenaars gekend. En temidden van al die indrukwekkende figuren wordt dan iemand verkozen, die werkelijk absoluut niets voor Nederland betekend heeft en die over een jaar of 25 door niemand meer herinnerd wordt (wie weet er bijvoorbeeld nu nog wie Boer Koekkoek ook al weer was) en zeer terecht hooguit als een voetnoot in de geschiedenisboeken zal terechtkomen. Nederlanders hebben kennelijk het historisch besef van een mug.
Als er onder schakers een verkiezing van de grootste Nederlandse schaker aller tijden zou zijn, zou er geen twijfel mogelijk zijn over de uitslag daarvan: Max Euwe. Euwe werd als enige Nederlander wereldkampioen, was voorzitter van de wereldschaakbond en schreef tal van leerzame schaakboeken. Voor deze gelegenheid daarom een partij van Euwe. In 1948 speelde Euwe in Moskou met wit tegen Smyslov de volgende partij.

Wit: Max Euwe
Zwart: Vassili Smyslov

Opening: Grünfeld-Indisch

1.d2-d4,Pg8-f6 2.c2-c4,g7-g6 3.Pb1-c3,d7-d5 4.Pg1-f3,Lf8-g7 5.Dd1-b3,d5xc4 6.Db3xc4,O-O 7.e2-e4,Lc8-g4 8.Lc1-e3,Pf6-d7 9.Dc4-b3,Pd7-b6 10.a2-a4,a7-a5 11.d4-d5,Pb8-a6 12.Lf1-e2,e7-e6 13.h2-h3,Lg4xf3 14.Le2xf3,e6xd5 15.e4xd5,Dd8-h4 (zie diagram)

In deze stelling is het uitkijken geblazen voor wit. Zo volgt op 16.Lxb6 het sterke 16...,Tae8+ 17.Le3,Txe3 en zwart staat goed. Als wit rocheert kan zwart 16...,Pc4 spelen, want op 17.Dxb7 volgt 17...,Tfb8 18.Dc6,Pe5! Maar Euwe ziet dat hij iets veel beters heeft.

16.Pc3-e4!,...

Deze zet verhindert Db4 en dreigt met Lg5 onmiddellijk de dame te winnen.

16...,Ta8-e8 (Nu kan 17.Lg5 uiteraard niet vanwege de penning van het paard op e4) 17.g2-g3,Dh4-d8 18.d6-d5,Pb6-c8 19.d6xc7,Dd8xc7 20.O-O,Te8-e6 21.Ta1-c1,Dc7-e5 (Kost een pion, maar Smyslov vond 21...,De7 22.Tc4, gevolgd door Tfc1 ernstiger) 22.Db3xb7,Pc8-e7 (Op 22...,Dxb2 volgt 23.Dxc8+,Txc8 24.Txc8+,Lf8 25.Lh6) 23.Pe4-g5,Te6-f6 24.Le3-f4,... (zie diagram).

De zwarte dame heeft geen velden meer over, waar zij het paard op e7 nog kan dekken. Smyslov is daarom gedwongen hier de kwaliteit te offeren om erger te voorkomen.

24....,Tf6xf4 25.g3xf4,De5xf4 26.Db7xe7,Lg7-f6 27.De7-e3,...

Spectaculairder was de variant 27.Dxf7+,Txf7 28.Tc8+,Ld8 29.Txd8+,Tf8 30.Pe6 uit.

27...,Dfxe3 28.f2xe3,Lf6xg5 29.Tc1-c3,f7-f5 30.Tf1-d1,Pa6-c5 (verliest geen stuk: 31.Txc5?,Lxe3+) 31.b2-b3,Tf8-e8 32.Td1-d5,Lg5xe3+ 33.Kg1-g2,Pc5-a6 (verhindert 34.Txa5 vanwege 34...,Ld2 met herovering van de kwaliteit) 34.Td5-d7,Le3-f4 35.Td7-a7,Pa6-b4 36.Ta7xa5,Kg8-g7 37.Ta5-b5,Lf4-d2 38.Tc3-c7+,Kg7-f6 39.Tc7-d7,Ld2-e1 40.Tb5-b6+,Kf6-g5 41.h3-h4+!,Kg5-f4 42.Tb6xb4+,... Zwart geeft op.

Meer over Eeuwig Schaak vindt u op home.concepts.nl/~mkoek.

Dit stukje verscheen op woensdag 17 november 2004 in Weekblad De Rucphense Bode.

"Check This Out!" Archief